İlk yardım, herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda sağlık görevlilerinin tıbbi yardımı sağlanıncaya kadar hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamaları ifade etmektedir.

İlk Yardım’ın Amaçları Nelerdir? 

İlk yardımın öncelikli amaçları şunlardır:

  1. Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak.
  2. Hasta ya da yaralının durumunun kötüleşmesini engellemek.
  3. İyileştirmeyi kolaylaştırmak.

İlk Yardımın Önemi Nedir?

Yaşadığımız sürece çeşitli nedenlerle yaralanmalar veya hastalıklarla karşılaşmamız kaçınılmazdır. Yaşamımızın çeşitli dönemlerinde, bulunduğumuz her ortamda kaza ve hastalanma riski taşımaktayız. Bu gibi durumlarla karşılaştığımızda, müdahalede bulunanların ilk yardım eğitimi almış olmaları, yaşamın sürdürülmesinde, sakatlanmaların önlenmesinde ve iyileşme sürecinin kısaltılmasında belirleyici rol oynayacaktır. Ülkemizde ev, iş ya da trafik kazaları ve doğal afetler nedeni ile çok sayıda vatandaşımız yaşamını kaybetmekte ya da sakat kalmaktadır. Bu gibi durumlarda olay yerinde her zaman bir sağlık görevlisi olamayacağı için olaydan etkilenen ya da ortamda bulunan kişilerin kendilerine ya da başkalarına yapacakları ilk yardım uygulamaları son derece önemlidir. Toplumumuzda genel bir anlayış olarak, ilk yardım ile acil yardım ifadeleri birbirlerinin yerine kullanılmaktadır. Oysa acil yardım, sağlık çalışanları tarafından gerekli donanımla yapılan tıbbi müdahaleleri kapsamasına rağmen; ilk yardım, bu konuda eğitim almış kişilerce olay yerinde bulunan malzemelerle ilaçsız olarak yapılan, uygulamalardır. Ancak ilk yardım eğitimi almamış kişilerin, ilk yardım uygulamalarında bulunmaları sakıncalı sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle ilk yardım uygulayacak olan kişilerin, mutlaka ilk yardım eğitimi almış olmaları, öncelikli amaçlarının kişilere zarar vermemek olduğunu bilmeleri ve hayati tehlike oluşturabilecek müdahalelerde bulunmamaları son derece önemlidir.

Bu amaçlarla, Sağlık Bakanlığı tarafından 22 Mayıs 2002 tarih ve 24762 sayılı Resmî Gazete’de İlk Yardım Yönetmeliği yayımlanmıştır. Bu yönetmelik çerçevesinde, ilk yardım eğitimi almış sertifikalı ilk yardımcıların sayılarının ve niteliklerinin artmasına ve toplumumuzun ilk yardım konusunda bilinçlendirilmesine katkı sağlanması amaçlanmaktadır.

İlk Yardım Eğitimi Kursuna Neden Gitmeliyim?

Her şeyden önce, İlk Yardım Yönetmeliği’nin 8. maddesine göre Kurumumuz, ilk yardım kursu açma ve kurs verme yetkisine sahiptir.

İlkyardım Yönetmeliği’nin yürürlüğe girmesi ile birlikte, artık ülkemizde ilkyardımcı ve zorunlu ilkyardımcı istihdamı, zorunlu hale gelmiştir. Yönetmeliğin 16. maddesine göre, tüm kurum ve kuruluşlarda istihdam edilen her yirmi personel için bir, ilgili mevzuata göre ağır ve tehlikeli işler kapsamında bulunan işyerlerinde, her on personel için bir olmak üzere, bu yönetmeliğe göre yetkilendirilmiş merkezden en az “Temel İlkyardım Eğitimi” sertifikası almış ilkyardımcının bulundurulması zorunludur. Bu açıdan bakıldığında, ilkyardım eğitimi almanın, işsizliğin çok yüksek olduğu ülkemizde, birçok kurumda iş bulmak için önemli bir şans olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır.

Ayrıca İlk Yardım Yönetmeliği’nin “Müeyyideler” başlıklı 29. maddesine göre, ilk yardımcı bulundurmayan kurum ve kuruluşlara, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 295 inci maddesi hükmü doğrultusunda cezai müeyyide uygulanacaktır. Bu nedenle, tüm kurum ve kuruluşlarda ilkyardım eğitimi almış olan kursiyerlerimizin iş bulmaları mümkündür.

Eğitim Programları Nelerdir?

İlk Yardım Yönetmeliği’nin 4. maddesine göre, “İlk Yardım Eğitimi, ilk yardım eğitimcileri tarafından uygun mekanlarda veya merkezlerde, Bakanlık tarafından onaylanmış programlar ile verilen eğitimidir.” Bu bağlamda Kurumumuzda 3 çeşit eğitim programı düzenlenmektedir:

  1. Eğitimci Eğitmeni: Eğitimci eğitmeni olmak isteyen adayların,
  • Sağlık alanında en az iki yıllık yüksekokul mezunu olmaları,
  • Eğitimci eğitimi veren kuruluşlar tarafından verilen eğitimci eğitimi programına katılarak sertifika almış olmaları gerekmektedir.
  • Kursun süresi: Eğitimci eğitmeni olmak isteyen sağlık personeli, ilkyardım eğitmeni olarak en az beş ilk yardımcı eğitimi verdiğini belgelediği takdirde beş günlük (40 saat) eğitimci eğitmenliği kursuna katılarak eğitim sonunda yapılacak sınavlarda başarılı olanlara “Eğitimci Eğitmeni Sertifikası” verilir.
  1. İlk Yardım Eğitimcisi: İlk yardım eğitimcisi olmak isteyen adayların,
  • Sağlık personeli olması,
  • Eğitimci eğitimi veren kuruluşlar tarafından eğitilerek ilk yardım eğitimcisi sertifikası almış olmak gerekmektedir.
  • Kursun Süresi: İlk yardım eğitimcisi olmak isteyen tıp doktoru dışındaki sağlık personeli beş günlük (40 saat) eğitime katılır. Bu eğitimin sonunda yapılacak sınavlarda başarılı olanlara üç günlük ilk yardım uygulamaları eğitim becerisi kursu verilir ve eğitim sonunda yapılacak sınavlarda başarılı olanlara, mesul müdür tarafından imzalanarak Sağlık Müdürü tarafından onaylanan “İlk Yardım Eğitmeni Sertifikası” verilir. Tıp doktorları ise üç günlük ilk yardım uygulamaları eğitim becerisi kursuna katılarak eğitim sonunda yapılacak sınavlarda başarılı olanlara, mesul müdür tarafından imzalanarak Sağlık Müdürü tarafından onaylanan “İlk Yardım Eğitmeni Sertifikası” verilir.
  1. İlk Yardımcı: İlk yardımcı olmak isteyen adayların,
  • İlk yardım tanımında belirtilen amaç doğrultusunda, hasta veya yaralıya tıbbi araç-gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle, ilaçsız uygulamaları yapabilmek için en az Temel İlk Yardım Kursu alarak ilk yardımcı sertifikası almış olmaları gerekmektedir.

Eğitim Standartları ve Süreleri Nasıldır?

İlk Yardım Yönetmeliği’nin 18. maddesine göre, ilk yardım eğitimleri “temel ilk yardım eğitimi”, “standart ilk yardım eğitimi” olmak üzere iki kategoride verilir. Eğitim süreleri, temel ilk yardım eğitimi için toplam iki günden az on günden çok olmamak üzere asgari on altı saat, standart ilk yardım eğitimi için toplam beş günden az on günden çok olmamak üzere asgari kırk saat olarak düzenlenir.

Eğitime Ne Kadar Devam Etmeliyim ve Sınavdan Kaç Puan Almam Gerekir?

İlk Yardım Yönetmeliği’nin 20. maddesine göre, katılımcılar, eğitim süresinin tamamına devam etmek zorundadırlar. Eğitim sonunda katılımcıların başarılı sayılmaları için, teorik ve uygulamalı sınavlardan ayrı ayrı 100 tam puan üzerinden asgari 85 puan almış olmaları şartı aranır. Sınavlarda başarılı olamayan katılımcılar, yetersiz oldukları konularda bir ay içerisinde veya yapılacak olan ilk eğitime katılarak, tekrar sınava tabi tutulurlar. İki defa sınava girmesine rağmen başarısız olanlara, kuruluşlar tarafından “Katılımcı Belgesi” düzenlenir.

Eğitim Sonunda Sertifika ve Kimlik Belgesi Alacak mıyım?

İlk Yardım Yönetmeliği’nin 21. maddesine göre, eğitimci eğitmeni ve ilk yardım eğitmeni sertifikası Bakanlık tarafından, ilk yardımcı sertifikası ve ilk yardımcı kimlik belgesi İl Sağlık Müdürlüğü’nce onaylanır.

Eğitimci eğitmeni ve ilk yardım eğitmeni sertifikalarının geçerlilik süresi sekiz yıldır. Geçerlilik süresi dolan sertifika sahipleri, yapılacak değerlendirme sınav sonucuna göre asgari on altı saatlik bir güncelleme eğitimine tabi tutularak sertifikaları yenilenir.

İlk yardımcı sertifikaları ve ilk yardımcı kimlik belgesinin geçerlilik süresi üç yıldır. Bu sürenin sonunda yapılacak değerlendirme sınav sonucuna göre güncelleme eğitimi verilir. Güncelleme eğitimleri, sertifikada belirtilen eğitim sürelerinin yarısı olacak şekilde düzenlenir.

  • 28.04.2024
  • Bu içerik 1924 defa okundu